Veel leerlingen van OOZ deden dit jaar examen. Sommigen deden dat op een andere manier vanwege een persoonlijke situatie, zoals Jitske en Lisa van onderwijscentrum de Twijn. In plaats van via een centraal examen haalden zij de eindstreep van de havo en vmbo-tl met het staatsexamen. Na de zomervakantie starten ze met hun droomopleiding.

Verschil tussen centraal examen en staatsexamen

Jitske van Buren (18) en Lisa Lans (17) doen allebei staatsexamen, wat voor hun situatie een uitkomst is. Het niveau is hetzelfde als het centraal examen, maar de examinering gaat anders. Bij het ‘gewone’ centraal examen zijn gedurende het jaar tentamens die 50% meetellen voor het eindcijfer, waarna het centraal eindexamen volgt voor de andere 50%. Daarentegen is bij het staatsexamen alleen aan het einde van het jaar een examen. Dat bestaat uit een schriftelijk examen dat 50% meetelt en een college-examen dat 50% meetelt. Het college-examen zijn vooral mondelingen.

‘Bij regulier onderwijs is het centraal examen het einde, bij ons is dat het begin. Het heeft ook wel nadelen, want terwijl onze vrienden al geslaagd zijn, hebben wij nog examens én onze vakantie begint later.’ Jitske legt uit: ‘mijn vrienden in het reguliere onderwijs hebben gedurende het jaar tentamens gedaan na blokken van elk tien weken. Maar omdat wij vaak ziek zijn of naar het ziekenhuis moeten, hebben wij veertig weken de tijd om toe te werken naar ons examen. Dat is wel handig. Nadeel is dat je geen tussenstand hebt van je tentamens, waardoor je niet weet of je relaxt het examen ingaat, of nog heel erg je best moet doen. Een vriend van mij wist bijvoorbeeld dat hij een vier kon halen en alsnog zou slagen. Dat geeft wel rust.’

Hoe zijn ze examens doorgekomen?

Jitske en Lisa zaten dit jaar bij elkaar in de klas. ‘We zijn met een groepje van vijf en hebben elkaar er wel doorheen gesleept. We hebben ook veel gehad aan de klassenassistenten. Zij hebben van alles voor ons geregeld en alles geprint wat we wilden. Een docent gaf ons leren leren en ook rekenen. Daarmee leerde ze ons hoe we om moesten gaan met stress voor de examens. Haar beste tip: ‘alles wat je aandacht geeft, groeit’ zeggen Lisa en Jitske lachend in koor. En met rekenen, ook in koor: ‘alles wat je aan de bovenkant doet, moet je ook aan de onderkant doen.’ Een andere docent heeft voor mij een ontmoeting met beide voorzitters geregeld, vertelt Jitske. Want ik heb stress bij nieuwe mensen. Zij zorgde dat ik voor het examen beide examenvoorzitters kon ontmoeten, waardoor het minder spannend voor me was om mondeling te doen.’

Onze vrienden zijn veel eerder klaar

Het duurt langer voordat de staatsexamen-leerlingen de uitslag hebben dan leerlingen die deelnemen aan het centraal examen. Lisa: ‘aan de ene kant is het fijn dat we op deze manier examen kunnen doen. Aan de andere kant, onze vrienden die ‘gewoon’ examen doen, zijn veel eerder klaar. Die waren al aan het feestvieren en op vakantie toen ons mondeling begon, dat is wel jammer. Lisa: ‘op Insta zie je foto’s van je vrienden met vlaggen, terwijl wij nog in de onzekerheid zitten. Iedereen denkt dan dat je gezakt bent, terwijl wij nog niks wisten doordat ons examen nog niet begonnen was. Dat moet je elke keer weer uitleggen en dat is wel confronterend.’ Jitske, lachend: ‘je kunt beter een kaartje op je T-shirt hangen: nee ik ben nog niet geslaagd, nee, ik ben ook niet gezakt, mijn examen is gewoon nog niet begonnen’.

Naar de vervolgopleiding: dromen die uitkomen

Jitske: ‘ik wil graag door met leren, want we zijn al zo tegengehouden door alles. Door het ziekteverzuim ben ik langer bezig met de havo dan mijn vrienden in het reguliere onderwijs. Die zijn vorig jaar allemaal al geslaagd.’ ‘Ik kan ook niet wachten om te beginnen met de vervolgopleiding’, valt Lisa haar bij. Lisa koos voor het profiel zorg en welzijn, zodat ze wiskunde kon vermijden. ‘Maar ik ga niet de zorg in, maar de mode: Fashion Designer op Deltion College. Ik weet al jaren dat ik dat wil. Ik was laatst op een informatieavond op Deltion, toen dacht ik: dit is waar ik jaren naar uitgekeken heb, dat is zo apart!’ Jitske koos voor het profiel cultuur en maatschappij mét wiskunde. ‘Ik wil later wél de zorg in. Bij cultuur en maatschappij kon ik kunst en maatschappijwetenschappen kiezen, dat wilde ik heel graag. Ik ga Social Work doen op Windesheim en dat is voor mij ook een droom die uitkomt. Ik wil graag pedagogisch medewerker worden in het ziekenhuis, om de zorg uit handen van ouders te nemen. Ik heb daar zelf vroeger veel aan gehad, daarom wil ik anderen daar ook mee helpen.’

Eindelijk vakantie

Wat ze gaan doen om het te vieren? Jitske: ’we hebben een paar weken geleden een examenfeest gehad bij iemand thuis, dat was heel gezellig. Ik ga in de vakantie met mijn ouders vijf weken naar Schotland, daar heb ik wel zin in.’ Lisa gaat met haar moeder naar de Balkan. ‘We hebben hard gewerkt, maar we hebben eindelijk vakantie. Ik ben zo blij nu!’